De neiging om een afbeelding als een eenvoudig plat venster, of als een enkel monolitisch bestand als een JPEG-bestand te zien is erg sterk. Een GIMP-afbeelding zit echter een stuk ingewikkelder dan dat in elkaar. Het bestaat uit een stapel lagen, waarin zich ook weer een hoop andere dingen bevinden als het selectiemasker, een verzameling kanalen, een aantal paden, een logboek waarmee acties ongedaan gemaakt kunnen worden enzovoorts. In dit deel van de handleiding zullen we wat beter naar al deze onderdelen van de GIMP-afbeelding gaan kijken en de bewerkingen die u erop uit kunt voeren.

De elementaire eigenschap van een afbeelding is de kleurmethode of modus. Er zijn drie verschillende kleurmodi: RGB, grijs-schaal en geïndexeerd. In RGB wordt de kleur van ieder beeldpunt gevormd door drie kleurwaarden voor Rood, Groen en Blauw. Iedere kleur die het menselijk oog kan onderscheiden is op te bouwen uit deze drie kleuren in variërende sterktes. In GIMP zijn er voor ieder van de drie kleurkanalen 256 mogelijke waarden voor de sterkte ervan, wat bijna 17 miljoen verschillende kleuren mogelijk maakt. Meer datails hierover kunt u in Kleur systemen

Als een afbeelding uit grijswaarden opgebouwd is, wordt er aan ieder beeldpunt een helderheidswaarde gegeven die varieert tussen 0 (zwart) en 255 (wit). De tussenliggende waarden geven dus verschillende grijsniveau's aan.

Het belangrijkste verschil tussen RGB en grijswaarde afbeelding is hat aantal "kleurkanalen": een grijswaarde afbeelding heeft er slechts een terwijl de RGB afbeelding drie verschillenden kent. Een RGB afbeelding kan ook gezien worden als een afbeelding die is samengesteld uit drie verschillende grijswaarde afbeeldingen die óf rood óf groen óf blauw zijn gekleurd.

Naast de normale kleurkanalen hebben lagen in RGB en grijswaarde afbeeldingen nóg een kanaal dat het alfakanaal wordt genoemd. De waarde hiervan geeft de doorzichtigheid van het beeldpunt weer. Als de alfawaarde in een beeldpunt in een laag gelijk aan nul is, is het punt volledig doorzichtig en de uiteindelijke kleur van het beeldpunt wordt dan volledig door de onderliggende lagen bepaald. Als de alfawaarde daarentegen maximaal is, is de laag op dat punt ondoorzichtig en is er niets van de onderliggende lagen in de uiteindelijke afbeelding te zien. Bij tussenliggende alfawaarden mengen de kleuren in verschilende intensiteiten in de uiteindelijke afbeelding.

De intensiteit van ieder kleur-kanaal in GIMP kan over 256 waarden ofwel 8 bits varïeren, dit wordt wel de kleurendiepte genoemd. sommige hoogwaardige digitale fotocamera's maken foto's waarin deze kanalen 65536 ofwel 16-bits waarden kunnen aannemen. Als zo'n foto-afbeelding dan in GIMPgeladen wordt gaat er helaas informatie verloren. Dit verlies aan informatie is in de meerderheid van de gevallen niet waarneembaar voor het menselijke oog. In enkele gevallen, voornamelijk in grote vlakken met een langzaam varïerend kleurenverloop is er echter iets van te herkennen.

De derde weergavemodus, die van geïndexeerde afbeeldingen is wat moeilijker uit te leggen in een geïndexeerde afbeelding wordt er van een beperkte hoeveelheid kleuren gebruik gemaakt, meestal 256 of minden. Deze kleuren zitten in een kleurentabel van de afbeeldingen vormen de "colormap". Van ieder beeldpunt wordt dan de kleur gegeven door er het getal van de overeenkoomstige kleur in te stoppen. Geïndexeerde-afbeeldingen vergen in minder ruimte in het computergeheugen en in voorbije tijden, (zo'n tiental jaar geleden) werden ze erg veel gebruikt. In het verstrijken van de tijd en door de groeiende capaciteit van computergeheugen worden ze tegenwoordig steeds minder gebruikt, maar nog wel vaak genoeg om door GIMP ondersteund te worden (Enkele afbeeldingsbewerkingen zijn soms ook makkelijker te realiseren in geïndexeerde-afbeeldingen dan in continue; RGB of grijswaarde afbeeldingen.)

Enkele veelvoorkomende bestandsformaten (Waaronder GIF) worden als geïndexeerde afbeeldingen in GIMP geopend. Veel van de gereedschappen van GIMP kunnen echter niet goed met geïndexeerde afbeeldingen overweg en veel filters werken helemaal niet door het beperkte aantal kleuren dat beschikbaar is. Daarom kunt u de afbeelingen eerst beter gewoon omzetten naar RGB-modus vooraleer u er bewerkingen op uitvoert. Indien nodig kunt u het naderhand dan weer als geïndexeerde afbeelding opslaan.

Het is eenvoudig om met GIMP een afbeelding van de ene soort in de andere om te zetten door gebruik te maken van het Modus commando in het Afbeelding-menu. Bij verschillende van deze omzettingen gaat er wel informatie verloren die niet meer terug te krijgen is door een volgende omzetting in tegengestelde richting, een voorbeeld hiervan is de omzetting van RGB naar grijswaarden of geïndexeerd.