10. Fargeovergangar («Gradienter»)

10. Fargeovergangar («Gradienter»)
	Kapittel 7. Teikne med GIMP

Figur 7.23. Eksempel på fargeovergangar

Ovanfrå og ned: Forgrunn til bakgrunn (RGB); Full saturation spectrum CCW; Nauseating headache; Browns; Four bars

Ein fargeovergang (også kalla «gradient») er eit sett med fargar arrangert i lineær rekkefølgje. Det enklaste eksemplet på denne bruken finn vi i blandeverktøyet. Dette verktøyet fyller eit utval med fargar frå ein fargeovergang på ein av dei mange måtane du har valet mellom. Dessutan finst det mange andre bruksområde for fargeovergangane, inkludert:

Å teikne med fargeovergang: Kvart av dei grunnleggjande GIMP-verktøya kan brukast saman med fargeovergangar. Dette kan mellom anna nyttast for å lage målingstrøk som skifter farge undervegs.
Filteret «fargelegg frå fargeovergang»: Med dette filteret, som du finn i fargemenyen under avbilding, kan du «fargeleggje» eit bilete ved å bytte ut fargane i biletet med fargane frå den gjeldande fargeovergangen. Dette blir gjort ved at mørke fargar i biletet blir bytt ut med fargane til venstre i fargeovergangen, medan dei lyse fargane blir bytte ut med fargane frå den høgre sida i overgangen. Du finn meir om dette i Del 8.23, “Fargelegg frå fargeovergang”.

GIMP blir levert med mange ferdigdefinerte fargeovergangar. Du kan også lage nye, eller laste inn frå andre kjelder. (Søk på Internett etter «gradient»). Du har full tilgang til alle fargeovergangane frå Fargeovergangsdialogen, som er ein dialog du kan kalla fram når du treng han, eller du kan legge han inn som ei fane i ein annan dialog. Den gjeldande fargeovergangen, brukt i dei fleste fargeovergangsoperasjonane, blir vist i indikatorområdet i verktøykassa. Klikkar du på fargeovergangsbiletet, dukkar dialogen for fargeovergangane opp.

Nokre raske eksempel på bruk av fargeovergangar. Sjå Del 3.5, “Blandeverktøyet” for meir informasjon.

Å fylle eit uval med ein fargeovergang:
1. Vel ein fargeovergang
2. Bruk blandeverktøyet for å klikke og dra med musepeikaren mellom to punkt i utvalet.
3. Fargane blir fordelte loddrett på draretninga og i høve til dralengda.
Figur 7.24. Å fylle eit uval med ein fargeovergang
Å teikne med fargeovergang

For å kunne bruka fargeovergangar med verktøya blyant, målarpensel og luftpensel, må du velje dynamikken Farge frå fargeovergang. Vel deretter ein høveleg fargeovergang frå Fargeinnstillingar og set lengd og gjentakingstype i Innstillingar for uttoning. Du kan finne meir om desse innstillingane i kapitlet Del 3.2.6, “Innstillingar for penseldynamikk”.

I eksemplet nedanfor kan du sjå opplegget brukt med blyanten. Du kan her sjå resultatet med dei viste innstillingane.

Figur 7.25. Bruk av fargeovergang med teikneverktøya

For å teikne med dei same innstillingane som blei brukte i Farge frå fargeovergang i versjonane før GIMP-2.8 opnar du Dialogvindauget for verktøyforvala og vel eitt av elementa Luftpensel (Farge frå fargeovergang), Pensel (Farge frå fargeovergang) eller Blyant (Farge frå fargeovergang). Dersom du ikkje finn desse, må du kanskje laga dei sjølv. Sjå Dialogvindauget for verktøyforvala igjen.
Ulike resultat med same fargeovergangen:

Figur 7.26. Å bruke fargeovergangane

Fire eksempel på bruk av fargeovergangen «Tropical Colors»: Fyll med form sett til lineær og form sett til forma. Teikning med farge frå fargeovergangen og heilt til høgre ein strek teikna med diffus pensel og deretter fargelagt med filteret «fargelegg frå fargeovergang».

Nokre nyttige opplysningar om GIMP sine fargeovergangar:

Dei øvste fem fargeovergangane i fargeovergangsmenyen er spesielle fordi dei nyttar dei gjeldande forgrunns- og bakgrunnsfargane i GIMP i staden for faste fargar. (Svart blir bytta ut med forgrunnsfargen og kvit med bakgrunnsfargen). Valet Forgrunn til bakgrunn (RGB) gir ein gradvis overgang, i fargemodus RGB, frå forgrunnsfargen til bakgrunnsfargen som blir vist i verktøykassa. Valet Forgrunn til bakgrunn (HSV mot klokka) lager ein gradvis overgang på fargesirkelen frå den valde kuløren til 360°. Valet Forgrunn til bakgrunn (HSV med klokka) gjer det same, men frå den valde kuløren til 0°. Med valet Forgrunn til gjennomsiktig blir den valde fargen meir og meir gjennomsiktig. Valet Forgrunn til bakgrunn (Hard kant) er ikkje ein vanleg fargeovergang, men eitt brått skifte mellom fargane. Sidan du kan bestemme forgrunnsfarge og bakgrunnsfarge med fargehentaren, kan du såleis lage overgangar mellom akkurat dei fargane du ønskjer.
Fargeovergangane treng ikkje berre nyttast på fargar, men kan også endre kor gjennomsiktig eit bilete eller eit lag skal vere. Nokre av fargeovergangane er heilt opake (ugjennomsiktige), medan andre kan innehalde transparente (gjennomsiktige) område. Når du fyller eller malar med ein gjennomsiktig fargeovergang, vil det underliggande laget skina gjennom den nye teikninga. Du får rett og slett ein laseringseffekt.
Du kan lage dine eigne fargovergangar med Fargeovergangshandteraren. Du kan ikkje endre fargeovergangane som følgjer med GIMP, men du kan kopiera dei, eller laga nye, og så redigera desse.

Fargeovergangane som følgjer med GIMP er lagra i systemmappa gradients. Dei fargeovergangane du lagar sjølv, blir automatisk lagra i mappa gradients i den personlege GIMP-katalogen din. Når du startar GIMP, vil alle fargeovergangsfilene, dvs. filer med filutvidinga .ggr), bli lasta inn automatisk. Du kan legge inn fleire katalogar eller mapper i søkevegen GIMP nyttar ved å gå inn på fanen for fargeovergangar på sidene for datamapper i brukarinnstillingane.

Frå og med GIMP 2.2 kan du også laste inn fargeovergangsfiler i SVG-format. Dette formatet blir brukt av mange program for vektorgrafikk. Alt du treng å gjere er å legge fila i ei av gradients-mappene eller i ein av søkebanene for fargeovergangar.

	Tips
	Du kan finne mange interessante SVG-fargeovergangar på Internett (søk på «gradient»), spesielt i OpenClipArt Gradients [OPENCLIPART-GRADIENT]. Du kan ikkje sjå korleis desse filene ser ut med mindre du har ein nettlesar som støtter SVG-formatet, men du kan i alle tilfelle lasta dei ned.