8. Paletten

8. Paletten
	Hoofdstuk 7. Tekenen met GIMP

Een palet is een verzameling van verschillende kleuren. In GIMP worden paletten hoofdzakelijk voor twee doelen gebruikt:

Er kan met een beperkt aantal kleuren getekend worden, op dezelfde manier als een olieverf-schilder een beperkt aantal tube's verf gebruikt.
Ze vormen de kleurenkaart van geïndexeerde afbeeldingen; een geïndexeerde afbeelding kan maximaal 256 verschillende kleuren gebruiken. Deze kleuren kunnen echter wel alle "waarden" aannemen. De kleurenkaart van een geïndexeerde afbeelding wordt in GIMP het "geïndexeerde palet" genoemd.

De volgende functies vallen niet onder de meestgebruikte van GIMP: het is heel goed mogelijk om veel ingewikkelde dingen met GIMP te doen zonder ooit gebruik van de paletten te maken. Voor een gevorderde gebruiker is het echter wel erg nuttig om de werking ervan te kennen en zelfs beginnende gebruikers kunnen soms niet goed uit de voeten als ze er geen rekening mee houden, Bijvoorbeeld als er met gif bestanden gewerkt wordt.

Afbeelding 7.28. Het dialoogvenster Palet

Bij de installatie van GIMP worden er enkele tientallen voorbepaalde paletten meegeleverd. U kunt ook zelf nieuwe maken. Sommige van de voorgedefinieerde paletten zijn nuttig in het algemeen gebruik, zoals het “Web” palet dat een aantal “web veilige” kleuren bevat; sommigen ervan zien er echter willekeurig gekozen uit. U kunt alle paletten selecteren met het Palet dialoogvenster, dit is ook het beginpunt als u een nieuw palet wilt samenstellen.

Afbeelding 7.29. De paletbewerker

De Paletbewerker opent u door op een palet in het Palet Dialoogvenster te klikken. Dit palet kunt u met het tekenen gebruiken om snel van kleur te wisselen: als u op een kleur van het palet klikt, wordt deze kleur als voorgrondkleur ingesteld. Als u de Ctrl toets hierbij ingedrukt houdt, wordt de kleur als achtergrondkleur ingesteld.

Zoals de naam echter al suggereert kunt u de paletbewerker ook gebruiken om de kleuren in het palet zelf te wijzigen. Daarvoor moet het echter welk een palet zijn dat u zelf gemaakt hebt. De meegeleverde paletten kunt u niet wijzigen; u kunt ze kopiëren en deze kopieën kunt u bewerken.

When you create palettes using the Palette Editor, they are automatically saved as soon as you exit GIMP, in the palettes folder of your personal GIMP directory. Any palette files in your directory, or in the system palettes directory created when GIMP is installed, are automatically loaded and shown in the Palettes dialog the next time you start GIMP. You can also add other folders to the palette search path using the Palette Folders page of the Preferences dialog.

GIMP paletten worden opgeslagen in een speciale bestandsopmaak, in bestanden met extensie .gpl. De opmaak ervan is erg eenvoudig; het zijn ascii-tekstbestanden, dus als u ze uit een andere bron verkregen hebt en ze in GIMP wilt gebruiken, zal het niet erg moeilijk zijn om ze om te zetten. U hoeft slechts een ander .gpl in te zien om daar inzicht in te krijgen.

8.1. Kleurenkaarten

Hat kan enigszins verwarrend overkomen dat er in GIMP twee soorten kleurenkaarten bestaan. De meestgebruikte is het type dat in het paletdialoogvenster getoond wordt: Paletten die niet bij specifieke afbeeldingen horen. Het tweede type, geïndexeerde paletten zijn de kleurenkaarten van geïndexeerde afbeeldingen. Iedere geïndexeerde afbeelding heeft zijn eigen geïndexeerd palet dat de kleuren vastlegt waar die afbeelding uit bestaat. Het maximale aantal kleuren van een geïndexeerd palet is 256. De aanduiding “geïndexeerd” komt van het feit dat er een lijst van kleuren is waarin u elke kleur met een “index-nummer” kan aanduiden. (Feitelijk zijn de kleuren in normale paletten ook genummerd, maar daarvan wordt geen lijst gemaakt.)

Afbeelding 7.30. Het Kleurenkaart dialoogvenster

De kleurenaart van een geïndexeerde afbeelding wordt getoond in het Kleurenkaart dialoogvenster , dat niet verward mag worden met het Palet-dialoogvenster. Dat laatste venster toont alle beschikbare paletten, terwijl de eerste de kleurenkaart van de huidige afbeelding toont – als het een geïndexeerde afbeelding is; anders bestaat hij niet.

U kunt echter een normaal palet van de kleurenkaart van een geïndexeerde afbeelding maken—van alle kleuren in iedere afbeelding. Dit doet u met de menukeuze Palet importeren die u in het rechtsklikmenu in het paletdialoogvenster kunt openen. Er verschijnt daardoor een pop-upscherm waarin u verschillende mogelijkheden kunt instellen, waaronder de mogelijkheid om een afbeelding als bron voor een palet te kiezen. (U kunt ook GIMP-verlopen als palet importeren.) Deze mogelijkheid is erg belangrijk als u een reeks geïndexeerde bestanden met dezelfde kleurencollectie wilt maken.

Als u een afbeelding naar geïndexeerde opmaak wilt omzetten, is het aanmaken van het geïndexeerde palet het meeste werk. Hoe dit gebeurt wordt uitvoeriger beschreven in Paragraaf 6.6, “Geïndexeerde modus”. Er zijn verschillende manieren om dit te doen waarvan het gebruik van een specifiek palet uit het palet-dialoogvenster er een van is.

Kort gezegd kunnen gewone paletten naar geïndexeerde omgezet worden door een RGB afbeelding naar een geïndexeerde afbeelding om te zetten. De weg terug, van een geïndexeerd palet naar een normaal palet, kan door Afbeelding-modus te veranderen naar RGB.