8.30. Avmetting

8.30. Avmetting
	8. Menyen «Fargar»

Kommandoen Avmetting vert brukt for å omforma alle fargane i det aktive laget til tilsvarande grader av grått. Denne metoden skil seg ut frå det å konvertere til gråskala på to måtar. For det første verkar han berre på det aktive laget. For det andre er gråtonene i laget framleis RGB-verdiar med tre komponentar slik at R=G=B som vert gråfarge. Du kan såleis fargelegge laget eller deler av det, på eit seinare tidspunkt ved å bruka andre fargar enn grå.

	Notat
	Denne kommandoen verkar berre på lag i RGB-format. Dersom biletet er i gråskala eller indeksert modus, kan kommandoen ikkje gjere noko.

8.30.1. Aktivering av filteret

Du har tilgang denne kommandoen i hovudmenyen frå Fargar → Avmetting → Avmetting ….

8.30.2. Innstillingar

Figur 16.189. Dialogvindauget for «Avmetting»

Modus: Her har du fem val for å omforma fargebilete til svart/kvit:

Luminans: Gråtonene vert rekna ut ved hjelp av lineærisert sRGB som

Luminans =( 0,22 × R) + (0,72 × G) + (0,06 × B)
Luma: Grånivåa vert rekna ut som ulineær sRGB

Luma = (0,22 × R) + (0,72 × G) + (0,06 × B)
Lysverdi (HSL): Grånivåa vert rekna ut som

Lysverdi (HSL) = ½ × (maks(R,G,B) + min(R,G,B))
Gjennomsnitt (HSI-intesitet): Grånivåa vert rekna ut som

Gjennomsnitt (HSI-intesitet) = (R + G + B) ÷ 3
Lysverdi (HSV): Grånivåa vert rekna ut som

Lysverdi (HSV) = maks(R, G, B)

Figur 16.190. Bruka dei fem metodane for konvertering på to svært ulike bilete

Originalbilete

«Luminans» brukt

«Luma» brukt.

«Lysverdi (HSL)» brukt.

«Gjennomsnitt HSI-intesitet)» brukt.

«Lysverdi (HSV)» brukt.

8.30.3. Samanlikning av resultata av ulike innstillingar for å omforma fargebilete til svart/kvit:

Mengda og retninga dei ulike måtane å konvertere eit bilete til svart-kvitt avvik frå den direkte luminanskonverteringa er avhengig av:
- Konverteringsmetoden du vel.
- Kva RGB-fargemodell omforminga vert gjort i.
- Kor metta fargane i originalbietet er. Sterkt metta fargar, som den raude kula og den gule solsikka, har større avvik i høve til den rette luminanskonverteringa enn mindre metta fargar.
- Fargetonene, for eksempel gult kontra raudt, til dei ulike metta fargane verkar også inn på resultatet.
- Dersom kvar piksel er nær maksimumsverdien for RGB-kanalane, vil omforming med «Lysverdi (HSV)» alltid gi eit lysare bilete enn det dei andre metodane gjer.
Samanlikning mellom den raude kula og den gule solsikka:
- For den raude kula vil «Lysverdi (HSL)» gi eit resultat nokså likt det «Luminans» gjer medan «Luma» lagar eit mykje mørkare bilete.
- For solsikka lagar «Luma» eit bilete nokså likt det «Luminans» gjer medan «Lysverdi (HSL)» lagar eit mykje mørkare bilete.
- Legg merke til at dei mindre metta områda i kvart bilete vert nokså like, uavhengig av kva metode som er brukt i konverteringa.

8.30.4. Meir om dei fem metodane for omforming frå fargebilete til svart/kvit:

Meir om luminans:
- «Luminans» er den einaste fysisk meiningsfulle måten å konvertere eit fargebilete til svart-kvitt på. Dette fordi svart-kvitt-biletet får den same relative luminansen (den same prosentdelen av lys frå gråtonene) som fargane i det opphavlege biletet har.
- Luminans må reknast ut ved hjelp av lineæriserte RGB-verdiar.
- Når vi snakkar om «luminans» burde vi eigentleg kalla det «relativ luminans»". Du kan finna meir om dette (på engelsk) på Relativ Luminance og (på bokmål)CIE 1931.
- GIMP brukar hardkoda sRGB-verdiar for å gjera luminansomforminga til svart og kvitt. Framtidige versjonar av GIMP vil bruka korrekte omformingar for bilete i andre fargerom.
Meir om luma:
- «Luma» er det du får viss du brukar formelen for luminans på RGB-verdiar som ikkje er korrekt linearisert.
- Multiplikatorane er riktig Bradford-tilpassa til D50, som vert kravd for bruk i eit fargestyrt redigeringsprogram for ICC-profilar ((i det minste til den neste versjon av ICC-spesifikasjonar vert frigjeve og folk finn ut korleis den nye fridomen til å bruka ikkje-D50-referansar for kvitpunkt skal handsamast).
- GIMP brukar hardkoda sRGB-verdiar for å laga luma-konverteringar til svart-kvitt. Framtidige versjonar av GIMP vil få støtte for korrekte konverteringar for biete i andre fargerom.
Meir om lysverdi, gjennomsnitt og verdi:

Metodane «Lysverdi (HSL)», «Gjennomsnitt (HSI-intensitet)» og «Lysverdi (HSV)» konverterer eit fargebilete til svart-kvitt ved å bruka fargeromsmodellar som vart oppfunne for rask handsaming på datamaskiner frå 1990-talet. Du finn meir om dette (på engelsk) i HSL and HSV. Studer spesielt avsnittet Disadvantages .
I tilfelle du lurar på kvifor LAB-lysverdi ikke er mellom alternativa for konvertering av eit RGB-bilete til svart-kvitt. Ei nøyaktig konvertering frå RGB- til LAB-lysverdi og så tilbake til RGB, gjev akkurat det same resultatet som luminans-konvertering til svart-kvitt. Her er årsaka:
- I det tenkte fargerommet XYZ er Y luminans. Dersom du konverterer eit RGB-fargebilete til XYZ får «Y» i XYZ den same verdien som R=G=B-verdiane du får når du reknar ut RGB-lysverdien.
- LAB er ei perseptuell einsforma omforming av XYZ. Konvertering frå RGB til XYZ og deretter til LAB med A = B = 0,0 (eller 0,5 for bilethandsamingsprogram som set midtpunktet for A- og B-aksane som 0,5 i staden for til 0,0) og deretter konverterer tilbake til XYZ, vert X- og Z-verdiane endra, men ikkje Y.
Program som brukar noko anna enn relativ luminans for å konvertere RGB-bilete til svart-kvitt ved hjelp av LAB-lysverdi, bygger diverre på ulike matematiske mistak i konverteringsrutinane.