Kapittel 1. Innleiing

Innhald

1. Velkommen til GIMP
1.1. Kjende plattformer
1.2. Historia til GIMP
1.3. Hjelpesystemet i GIMP
1.4. Eigenskapar og bruksområde
2. Kva som er nytt i GIMP

1. Velkommen til GIMP

GIMP er eit program for å laga og redigera bilete av alle slag på alle plattformer. Namnet GIMP står for «GNU Image Manipulation Program». Altså eit biletbehandlingsprogram som følgjer GNU-reglane for fri distribusjon.

GIMP har mange funksjonar. Programmet kan nyttast som eit enkelt teikneprogram, fotoretusjeringsprogram med ekspertkvalitet, eit verktøy for å laga digital kunst, eit batchhandsamingssystem på Internett, ein masseproduksjonsbiletgjengjeving, konvertering av biletformat og mykje meir.

GIMP kan lett utvidast med programtillegg («plug-ins») og andre utvidingar du måtte ha behov for. Du kan også laga eigne skript ved hjelp av det innebygde skriptprogrammet. Desse skripta kan du bruka for å gjere alt, frå heilt enkle til svært kompliserte oppgåver.

GIMP er eit gratis program dekka av General Public License versjon 3 [GPL]. GPL gjev brukarane fridomen til å få tilgang til og endra kjeldekodene i programmet.

1.1. Kjende plattformer

Ein av dei verkeleg store fordelane med GIMP, er at det er fritt tilgjengeleg for mange operativsystem og arkitekturar. Dei fleste distribusjonane av GNU / Linux har GIMP med som standard. GIMP er også tilgjengeleg for andre operativsystem som t.d. Microsoft Windows™ og Apple Mac OS X™ (Darwin). Plattformene som GIMP har vore kjent for å fungera på er også:

GNU/Linux™, Apple macOS™, Microsoft Windows™, OpenBSD™, NetBSD™, FreeBSD™, Solaris™, SunOS™, AIX™, HP-UX™, Tru64™, Digital UNIX™, OSF/1™, IRIX™, GNU/Hurd™, OS/2™, BeOS™ og etterfølgjaren Haiku™.

Sidan GIMP har opne kjeldekoder, er det enkelt å tilpassa programmet til andre operativsystem. Du kan finna meir om dette på GIMP-utviklarane si heimeside (på engelsk): [GIMP-DEV].

1.2. Historia til GIMP

Den første versjonen av GIMP vart skriven av Peter Mattis og Spencer Kimball i 1995. Gjennom åra har mange andre støtta prosjektet ved å hjelpa til med utviklinga, testa programmet, gjeve støtte, setja om og skriva dokumentasjonen. Du finn ein kort versjon av GIMP si historie på Internett.

1.3. Hjelpesystemet i GIMP

GIMP sitt dokumentasjonsteam tilbyr informasjonen som prøver å hjelpa deg å forstå korleis du brukar GIMP. Brukarhandboka er ein viktig del av denne hjelpa. Den siste versjonen er alltid tilgjengeleg på nettsida til dokumentasjonsteamet [GIMP-DOCS] i HTML-format. Når du brukar GIMP er innhaldsavhengig hjelp tilgjengeleg ved å trykkja på F1-tasten medan musepeikaren er over eit menyelement eller ein anna del av GIMP sitt grensesnitt. Dei fleste dialogvindauga har også knapp du kan bruka for å få tilgang til den relevante delen av handboka.

Handboka i HTML-format kan også installerast på datamaskinen din. Installasjonsprogram er tilgjengelege for Windows og på Linux kan pakkehandsamaren din ha ei gimp-hjelpepakke tilgjengeleg. Viss internettfarten og bandbreidda du har tellet det, vert det tilrådd å bruka den elektroniske handboka sidan ho til vanleg er meir oppdatert. Når du installerer handboka på datamaskinen, må du justera hjelpeinnstillingane for å bruka den lokale kopien.

1.4. Eigenskapar og bruksområde

Her er ei kort liste over nokre av dei viktigaste eigenskapane til GIMP og kva programmet kan brukast til:

  • Ei stor samling av teiknereiskap, inkludert pensel, blyant, luftpensel, kloning osv.

  • Flisbasert minnehandsaming som gjer at storleiken på biletet berre er avgrensa av tilgjengeleg diskplass.

  • Interpolerte overgangar for alle teikneverktøya gjev høgkvalitets kantutjamning.

  • Full støtte for alfa-kanal for å arbeida med gjennomsikt.

  • Lag og kanalar.

  • Ein database over interne GIMP-funksjonar slik at du kan kalla desse opp frå eksterne program som t.d. Script-Fu.

  • Avanserte skriptfunksjonar.

  • Angra-/gjenta-funksjonane er berre avgrensa av diskplassen.

  • Transformeringsverktøy, inklusive rotering, skalering, klipping og spegelvending.

  • Har støtte for mange filformat, som t.d. GIF, JPEG, PNG, XPM, TIFF, TGA, MPEG, PS, PDF, PCX, BMP og mange andre.

  • Utvalsverktøy, inkludert rektangelutval, ellipseutval, frihandsutval, tryllestav, bezierkurver og intelligent saks.

  • Bruken av programtillegg gjer det lett å leggje til m.a. nye filformat og nye effektfilter.