| 5.5. Eksportera filformat | ||
|---|---|---|
|
5. Filrelaterte dialogvindauge |  |
| 5.5. Eksportera filformat | ||
|---|---|---|
|
|
5. Filrelaterte dialogvindauge | |
Når du eksporterer eit bilete, har dei fleste filformata nokre innstillingar i tillegg som kan setjast. Viss dette er tilfelle, vert det opna eit nytt dialogvindauge etter at du har vald filnamnet og eksportformatet. I denne bolken vil vi dokumentera alle eksportformata.
![[Åtvaring]](images/warning.png)
|
Åtvaring |
|---|---|
|
Legg merkje til at GIF-formatet ikkje kan lagra ein del grunnleggjande biletopplysingar som t.d. utskriftoppløysinga. Dersom dette er viktig, bør du kanskje vurdera å bruka eit anna format som t.d. PNG. |
«Linjevis» betyr at biletet vert vist etter kvart som det vert lasta ned. Dette var spesielt viktig den tida dei fleste internettsamband var saktegåande. Brukaren kunne då stoppe nedlastinga dersom biletet såg uinteressant ut. Funksjonen er mindre viktig i dag.
GIF-merknadane kan berre vera 7-bits ASCII. Brukar du andre teikn vil GIMP eksportera biletet utan merknadane og deretter gje ei melding om at merknadane ikkje vart lagra.
Når dette valet er merkt, vert biletet eksportert som ein animasjon. Dette valet er fråkopla (og valet er ikkje synleg) viss biletet har berre eitt lag.
Du kan bestemma kor mange gonger animasjonen skal visast før visinga stoppar. Verdien her gjeld ikkje viss det er merkt av for Evig sløyfe.
Gjer at animasjonen vert repetert heilt til du stoppar han.
Dersom du ikkje har bestemt dette tidlegare, kan du bestemma kor mange millisekund pausen mellom kvar ramme skal vera. Du endrar dette i dialogvindauget for lag. Legg merkje til at nokre operativsystem kan overstyra lengda på grunn av klokkefrekvensen brukt i systemet eller andre tekniske avgrensingar.
Dersom du ikkje har bestemt dette tidlegare, kan du bestemma korleis rammene skal leggjast over kvarandre. Du har valet mellom:
Det er meg likegyldig: Dette valet kan berre brukast når alle biletlaga er ugjennomsiktige. Laget vil overskrive det som ligg under.
Kumulative lag (Kombinere) : Tidlegare viste rammer vert ikkje sletta når ei ny ramme vert vist.
Ei ramme per lag (erstatt): Tidlegare viste rammer vert sletta før den nye ramma vert vist.
Verdien i Pause mellom rammene når uspesifisert vert brukt for alle rammene.
Verdien i Rammeovergang når uspesifisert vert brukt for alle rammene.
HEIF står for «High Efficiency Image File Format». Også kjent som HEIC «High Efficiency Image Coding».
Det kan lagrast dobbelt så mykje informasjon i eit HEIF-bilete som i eit JPEG-bilete. Per september 2022 var det ingen nettlesarar som kunne lesa HEIF-formatet.
Meir informasjon i Wikipedia.
Når denne er merkt av, vert biletet eksportert med tapsfri kompresjon. Dett gjev høgare kvalitet, men fila vert større.
Viss det ikkje er merkt av for Tapsfri, bestemmer denne verdien kvaliteten på komprimeringa. 100 er den beste kvaliteten med lågast komprimering, medan 0 er den høgaste kompresjonen med dårlegast kvalitet.
Definerer kva pikselformat det eksporterte biletet skal bruka for fargemellomsteg. Det er tre alternativ:
YUV420: Høver for fotografi med tapskomprimering. Dette formatet er mest kompatibelt med andre program som brukar HEIF.
YUV444: Når brukt med ein høg Kvalitet, vert biletet eksportert som eit visuelt tapsfritt bilete.
RGB: Nyttig for å eksportera bilete tapsfritt.
Bestemmer om biletet skal lagrast med 8 bits, 10 bits eller 12 bits per fargekanal.
Avveginga mellom fart og kompresjon. Sakte vil gje mindre filstorleik, men tek meir tid å koda.
Viss merkt, vert fargeprofilen innebygd i det eksporterte biletet.
Viss merkt, vert Exif metadata innebygd i det eksporterte biletet.
Viss merkt, vert XMP metadata innebygd i det eksporterte biletet.
JPEG-filene har til vanleg endingane .jpg, .JPG eller .jpeg, og er mykje brukt fordi metoden som vert nytta for å komprimera filene gjev eit svært godt resultat utan at det går særleg merkbart ut over kvaliteten. Ingen andre format kjem opp mot JPEG på dette området. Ulempen er at formatet ikkje støttar gjennomsikt, og heller ikkje samansette lag.
Algoritmen for JPEG er eigentleg nokså kompleks, men heldigvis treng du ikkje bry deg om anna enn å justera kvaliteten, og dermed kompresjonen. Resten er for JPEG-ekspertane.
Når du eksporterer eit bilete i JPEG-format, dukkar det opp eit dialogvindauge der du kan setja kvalitetsnivået på ein skala frå 1 til 100. Mellom 95 og 100 er det liten skilnad i kvaliteten. Normalverdien er 90, men ofte kan du setja verdien mykje lågare utan å gjera kvaliteten merkbart dårlegare. Dette kan du kontrollera ved å markera for Førehandsvising i biletvindauget. Du endrar ikkje noko på sjølve biletet før du lagrar det, så metoden er trygg.
![[Notat]](images/note.png)
|
Notat |
|---|---|
|
Verdiskalaen for kvalitet er ikkje standardisert. Talet for kvalitet samsvarar ikkje alltid med tilsvarande tal i andre samanhengar. Kvalitet 80 i GIMP treng såleis ikkje vera det same som kvalitet 80 i eit anna program. |
Dersom det er lagt inn eigne kvalitetsinnstillingar (eller «kvantiseringstabell» ) i originalbiletet, kan du bruka denne i staden for standardinnstillingane.
Har du berre gjort nokre få endringar i biletet, vil du som oftast få nokså nær same kvalitet og fillengd når du brukar innstillingane frå biletet. Dette vil redusera tapa som kjem som følgje av kvantiseringa i høve til om du brukar andre innstillingar.
Dersom kvalitetsinnstillingane i det opphavlege biletet er dårlegare enn standardinnstillingane, vil kommandoen « Bruk kvalitetsinnstillingane frå originalbiletet » vera tilgjengeleg men uverksam. Dette for å sikra at du alltid får ein kvalitet som er minst like god som originalen.
Dersom denne er slått på, vert alle endringar i kvaliteten (ogalle andre JPG-parameterane) viste i biletvisinga. Biletet du arbeidar med vert ikkje påverka av dette. Så snart dialogvindauget vert lukka, vert biletet igjen vist i den opphavlege kvaliteten.
Litt om dei avanserte innstillingane:
JPG-komprimeringa lager ein del støy i biletet i form av hakkete kantar. Ved hjelp av glidebrytaren kan du bestemmar kor mykje støyen skal jamnast ut. Støyredusksjonen kan gjere biletet uskarpt.
Når dette alternativet er slått på vert biletbitane lagra i fila i ei rekkjefølge som tillét progressiv biletforbetring viss nettet er tregt. Det progressive alternativet for JPG har same føremålet som «interlace»-alternativet for GIF. Diverre lagar det progressive alternativet litt større JPG-filer (enn utan det progressive alternativet).
|
|
Notat |
|---|---|
|
Ver merksam på at enkelte eldre TV og fotorammer (og kanskje andre einingar) kanskje ikkje kan visa jpeg-bilete som er eksporterte med den progressive innstilling slått på (som er standard). |
Om eksporten skal gjerast med ein CMYK fargeprofil.
Aritmetisk koding er ei form for entropi-koding (eit tapsfritt datakomprimeringsskjema) som kan brukast ved eksport som JPEG. Bilete som brukar aritmetisk koding kan vera 5 - 10 % mindre. Men eldre programvare kan ha problem med å opna desse bileta.
Denne metoden gjer at det vert brukt optimaliserte parameter for mengdekoding («entropy encoding»). Dette vil som oftast resultere i ei mindre fil, men kan ta lang tid.
Denne vil leggja inn nokre merke i fila slik at dersom lastinga av fila vert avbroten, kan nedlastinga halde fram seinare frå siste nedlasta merke. Kan vera fornuftig ved store bilete.
JPEG-bilete vert lagra som ein serie av komprimerte kvadratiske fliser med namnet MCU (Minimum Coding Unit). Du kan setja storleiken (i pikslar) for desse flisene.
Auget vårt opfattar ikkje fargane likt gjennom heile fargespekteret. Komprimeringa kan bruka dette for å handsama fargar som auget oppfattar som nærliggande som identiske fargar. Du har tre alternativ:
1×1, 1×1, 1×1 (best kvalitet): Ofte referert til som (4:4:4). Gjev best kvalitet, bevarer kant- og kontrastfargar, men med mindre kompresjon.
2 × 1,1 × 1,1 × 1 (4:2:2): Dette er standardmellomsteget. Gjev som oftast eit godt forhold mellom biletkvalitet og filstorleik. I nokre tilfelle kan biletkvaliteten verta merkbar forbetra dersom ein ikkje brukar mellomsteg (4:4:4). Dette gjeld helst for bilete med fine detaljar, som f. eks. tekst på einsfarga bakgrunn eller nesten einsfarga bilete.
1×2,1×1,1×1: Dette er det same som (2×1,1×1,1×1), men med horisontal fargefletting i staden for vertikal. Som om nokon skulle ha rotert biletet.
2×2, 1×1, 1×1 (minste fil): (Ofte referert til som 4:1:1). Beste kompresjon. Passer for bilete med veike kantar, men tenderer til å gje unaturlege fargar.
DCT står for «Discrete Cosine Transform», og er første steget i JPEG-algoritmen. Dette er rein matematikk, og vala du har er «desimaltal», «heiltal» (normalinnstillinga) og «raske heiltal».
Desimaltal: Desimaltala er litt betre enn heiltala, men er merkbart seinare dersom maskinen din ikkje er utstyrt meg ein god matematikkprosessor. Metoden kan også gi eit litt varierande resultat frå maskin til maskin, medan metodane med heiltal skal gi same resultatet uavhengig av maskintype.
Heiltal: (normalinnstillinga) er raskare enn «desimaltal», men er ikkje så nøyaktig.
fast heiltal: Denne metoden er mykje meir unøyaktig enn dei andre to.
Du kan trykkja på lenkja «(rediger)» for å opna eit vindauge der du kan endra eller leggja til kva metadata som helst som skal leggjast til i biletet. Merk: Du må likevel slå på dei relevante innstillingane for å lagra metadata lista opp nedanfor.
Viss biletet du lasta har Exif, XMP eller IPTC metadata, må du velja kva metadata som skal behaldast når du eksporterer biletet.
Du kan også lagra fargeprofilen som ein tilpassa merknad i Bileteigenskapar og ta med ein miniatyr for førehandsvising ved eksport.
Som standard vert PNG-bilete eksporterte i eit pikselformat som liknar innstillingane for biletet i GIMP. Dette er til vanleg det du ønskjer, men skulle du trenga eit spesifikt utdataformat kan du endra dette her til 8 eller 16 bits per kanal RGB eller gråtoner, med eller utan alfakanal.
Sidan kompresjonen er tapsfri, er den einaste grunnen til å bruka eit nivå lågare enn 9 at komprimeringa kan ta litt lang tid på trege datamaskiner. Dekomprimeringa går like fort uansett kva kompresjonsnivå du vel.
«Linjevis» betyr at biletet vert vist etter kvart som det vert lasta ned. Dette var spesielt viktig den tida dei fleste internettsamband var saktegåande. Brukaren kunne då stoppe nedlastinga dersom biletet såg uinteressant ut. Funksjonen er mindre viktig i dag.
Når de er kryssa av for dette valet, vert fargeverdiane lagra sjølv om pikslane er heilt gjennomsiktige. Dette er mogleg berre for eit enkelt lag. ikkje når biletet er fletta saman. Når eit bilete med fleire lag vert eksportert til eit filformat med eitt lag, finst det ingen måte GIMP kan ta vare på fargeverdiane i gjennomsiktige pikslar.
Du kan trykkja på lenkja «(rediger)» for å opna eit vindauge der du kan endra eller leggja til kva metadata som helst som skal leggjast til i biletet. Merk: Du må likevel slå på dei relevante innstillingane for å lagra metadata lista opp nedanfor.
Dersom biletet ditt har mange nivå av gjennomsikt, vil nettlesarane som berre brukar to nivå av gjennomsikt bruka bakgrunnsfargen frå verktøykassa som bakgrunn.
PNG brukar ein forskyvingsverdi kalla «oFFs chunk». Dette er data for biletposisjonen. Diverre verkar av ein eller annan grunn ikkje dette i GIMP. For å unngå problem, slår du ikkje på forskyving, men let GIMP flata ut biletet før du lagrar det.
Lagra biletoppløysinga i ppi («pixels per inch»).
Datoen fila vart lagra.
Du kan lesa denne merknaden i Bileteigenskapar.
Viss biletet du lasta har Exif, XMP eller IPTC metadata, må du velja kva metadata som skal behaldast når du eksporterer biletet.
Du kan også lagra fargeprofilen som ein tilpassa merknad i Bileteigenskapar og ta med ein miniatyr for førehandsvising ved eksport.
Trykk for å lagra dei gjeldande innstillingar. Du kan då klikka på for å lasta dei inn igjen.
|
|
Notat |
|---|---|
|
Sidan PNG også kan lagra indekserte bilete, kan du redusere talet på fargar, og dermed også filstorleiken, for bilete som skal sendast over nettverk. Sjå meir om dette i Del 6.6, «Indeksert modus». Datamaskinene arbeidar med 8-bits blokker, såkalla «byte». Kvar byte kan innehalde opp til 256 ulike fargar. Det er ingen vits i å redusere talet på fargar til under 256 i håp om å redusera filstorleiken sidan det vert brukt ein byte uansett. «PNG8»-formatet har heller ikkje støtte for variabel gjennomsikt, berre gjennomsikt eller ikkje gjennomsikt. |
I denne innstillinga kan du setja algoritmen for komprimeringa av biletet.
Ingen: Rask, utan tap, men fila kan verta svært stor.
LZW: LZW er forkorting for algoritmen «Lempel-Ziv-Welch» som komprimerer biletet utan tap. Dette er ein gammal metode, men effektiv og rask. Meir informasjon (engelsk) på [WKPD-LZW].
Pack Bits: Ein rask, enkel kompresjon for «run-length» koding av data. PackBits-formatet vart introdusert av Apple då MacPaint vart teke i bruk på Macintosh datamaskinen. Ein PackBits datastraum er sett saman av pakker med 1 bytes header etterfølgd av data. (Kjelde: [WKPD-PACKBITS])
Deflate: Dette er ein algoritme for tapsfri komprimering. Metoden er ei blanding av «Lempel-Ziv-Storer-Szymanski-Algorithmen» (LZ77) og «Huffman-Koding». Den same metoden vert også brukt i filformata Zip, Gzip og PNG. Kjelde: [WKPD-DEFLATE].
JPEG: er ei svært god, men ikkje tapsfri, komprimeringsalgoritme. Dette er same komprimeringa som vert brukt i JPEG-bilete. Sidan det ikkje er tapsfritt, bør du ikkje bruka det på bilete der kvaliteten er viktig. Denne komprimeringa kan ikkje brukast på indekserte bilete.
CCITT Group 3 faxog CCITT Group 4 fax: Dette er komprimeringsmetodar brukte for telefaks i svart/kvitt.
|
|
Notat |
|---|---|
|
Desse to komprimeringsmetodane kan berre brukast dersom biletet er indeksert med to fargar. Bruk menyvalet → → for å omforma biletet til indeksert med «Bruk svart og kvit (1-bit) palett». |
Du kan lagra lag når du eksporterer til TIFF. Kvart lag vert ei eiga side i TIFF-biletet.
Når det er merkt av for Lagra lag, vil dette alternativet, som er slått på som standard, endra storleiken på alle laga til storleiken på biletet. TIFF-bilete kan ikkje ha negative forskyvingar. Dette alternativet let deg importera TIFF på nytt utan å måtta endra posisjonen til lag som hadde ein annan storleik i originalen.
Gjer at fargeverdiane for pikslane vert lagra, sjølv om pikslane er komplett gjennomsiktige.
Om eksporten skal gjerast med ein CMYK fargeprofil.
Du kan trykkja på lenkja «(rediger)» for å opna eit vindauge der du kan endra eller leggja til kva metadata som helst som skal leggjast til i biletet. Merk: Du må likevel slå på dei relevante innstillingane for å lagra metadata lista opp nedanfor.
Når dette alternativet er slått på, vert alle Exif metadata lagra i det eksporterte TIFF-biletet.
Når dette alternativet er slått på, vert alle IPTC metadata lagra i det eksporterte TIFF-biletet.
Når dette alternativet er slått på, vert alle XMP metadata lagra i det eksporterte TIFF-biletet.
Gjer at fargeprofilen vert lagra i det eksporterte TIFF-biletet.
Når dette alternativet er slått på, vert det lagra ein miniatyr som den andre sida i det eksporterte TIFF-biletet. Dette gjer at fleire Exif-taggar vert lagra sjølv om du har slått av å lagra Exif metadata.
Når dette alternativet er slått på, vert GeoTIFF metadata som finst i originalen lagra i det eksporterte TIFF-biletet.
Her kan du slå på å lagra ein merknad som er sett inn i biletet. Merknaden kan skrivast inn i teksboksen nedanfor dette valet.
Dette vel typen bilete du prøver å eksportera. Vonleg vil dette hjelpe deg med å bestemma den beste måten å komprimera biletet på.
Vala er: Standard, Bilete for digitale bilete som portrett og innandørs «skot», Foto for utandørs foto med naturleg lys, Teikning for hand- eller linjeteikning med høg kontrast i detaljar, Ikon for små fargerike bilete og Tekst for bilete med mest tekst.
Når denne er merkt, vert biletet lagra slik at den opphavlege kvaliteten vert brukt. Dette slår av innstillingane for Biletkvalitet og Alfakvalitet. Når denne er slått av, vert biletet lagra basert på kvalitetsinnstillingane nedanfor, noko som kan gje tap av kvalitet, men eit betre komprimeringsforhold. Dette er standard.
Desse innstillingane bestemmer kvaliteten på lagringa av biletet. Ein høg kvalitet betyr større fil. Når storleiken på fila er viktig, kan du kontrollera om ein lågare kvalitet likevel er god nok for biletet ditt.
Når denne er merkt av, vert det brukt ein skarpare og meir nøyaktig metode for å konvertera frå RGB til YUV ved eksport. Dette kan konservera fine detaljar som tynne linjer betre i det ferdige biletet. Denne innstillinga kan auka tida brukt på eksporteringa og er berre tilgjengeleg viss Tapsfri er slått av.
Du kan trykkja på lenkja «(rediger)» for å opna eit vindauge der du kan endra eller leggja til kva metadata som helst som skal leggjast til i biletet. Merk: Du må likevel slå på dei relevante innstillingane for å lagra metadata lista opp nedanfor.
Når dette valet er slått på, vert alle Exif metadata lagra i det eksporterte biletet.
Når dette valet er slått på, vert alle IPTC metadata lagra i det eksporterte biletet.
Når dette valet er slått på, vert alle XMP metadata lagra i det eksporterte biletet.
Gjer at fargeprofilen vert lagra i det eksporterte biletet.
Når dette valet er slått på, vert det lagra ein miniatyr saman med det eksporterte biletet.
MNG er eit akronym for «Multiple-Image Network Graphics».
Ingen vanlege nettlesarar kan lesa MNG-animasjonar. Sjå om dette i http://en.wikipedia.org/wiki/Multiple-image_Network_Graphics.
