| 2. Dialogar for biletoppbygginga | ||
|---|---|---|
|
Kapittel 15. Dialogvindauge |  |
| 2. Dialogar for biletoppbygginga | ||
|---|---|---|
|
|
Kapittel 15. Dialogvindauge | |
Dialogan i denne gruppa gir deg kontroll med dei funksjonane som har med biletoppbygginga å gjere, altså lag, kanalar og banar.
Den viktigaste staden for å redigera, endra og handsama lag er i dialogvindauget «Lag».
Dette er ein dialog som kan limast inn i andre dialogvindauge. Sjå nærare om dette i Del 2.3, «Dialogar og samlevindauge («dokker»)».
Du har tilgang til det:
frå hovudmenyen via → → ,
frå fanemenyen eit anna dialogvindauge ved å klikka på fana
og velja → ,
frå (standard)snarvegen Ctrl+L.
Dersom minst eitt dialogvindauge er ope, kan du i menyen finna ei liste over løyste vindauge. Du kan i tilfelle løfta dialogvindauget «Lag» frå hovudmenyen: → .
Alle laga opptrer i lagdialogvindauget som miniatyrar. Dersom det er fleire lag i biletet, får du ei heil liste med miniatyrar. Det øvste laget i denne lista er det første synlege laget. Det nedste laget, bakgrunnen, er minst synleg, om synleg i det heile. Over denne lista er det ein del innstillingar som gjeld for kvart einskild lag. Under lista nokre knappar som gjeld for heile lista. Dersom du høgreklikkar på miniatyren, dukkar sprettoppmenyen for lag opp.
Kvar oppføring i llista er eit lag saman med attributta for laget:
Lagvisinga
Du kan gjera laget usynleg eller synleg ved å klikka på dette symbolet. Dersom du held nede Shift-tasten samstundes, vert alle dei andre laga gøymde.
Lås alfakanalen
Klikkar du i ein tom avmerkingsboks i lås-kolonnen i eit lag, vert det opna ein meny med desse vala:
Lås pikslane: Dersom denne er avkryssa, kan du ikkje endra pikslane i laget. Dette kan vere nødvendig for å hindra uønskte endringar.
Lås posisjon og storleik: Dette slår av eller på vernet av lag mot å verta flytt rundt eller å transformera dei. Når denne er slått på, kan du ikkje transformera (rotera, klippa, endra perspektiv osv.) eller flytta det.
Lås visinga: Dette slår av eller på «Lås» for om laget er synleg eller ikkje. Viss denne er slått på, kan visinga av laget ikkje endrast.
Lås alfakanal: Dette slår av eller på «Lås» for gjennnomsikta av laget. Viss denne er slått på, er alfakanalen låst og du kan du ikkje gjera endringar på det. Ingenting av det du gjer på eit gjennomsiktig område har nokon effekt.
Figur 15.2. Eksempel på bruk av «lås alfakanalen»
Det aktive laget har tre vassrette, gjennomsiktige, grøne linjer på ein gjennomsiktig bakgrunn. Oppå dette er det teikna ei loddrett, raud stripe. Det er ikkje merka av for «lås alfakanalen». Ugjennomsiktige og gjennomsiktige område i det aktive laget vert teikna med raudt.
«Lås» avkryssa : Bare dei ugjennomsiktige områda i det aktive laget er teikna med raudt. Gjennomsiktige område er framleis gjennomsiktige.
![[Tips]](images/tip.png)
|
Tips |
|---|---|
|
Dersom lagnamnet vert vist i lagdialogvindauget i utheva skrift, betyr dette at laget manglar alfakanal. |
Laginnhaldet vert vist som ein miniatyr. Hald venstre museknapp nede eit sekund på miniatyren for å gjera han større. Fargen på ramma viser om laget er aktivt eller ikkje.
Du kan endra namnet på laget ved å dobbeltklikka på namnet. Du kan også bruka dialogvindauget Rediger lagattributta i sprettoppmenyen som kjem opp når du høgreklikkar på laget.
![[Notat]](images/note.png)
|
Notat |
|---|---|
|
Dersom laget er eit animasjonslag (GIF eller MNG), kan det vere lurt å gi laget eit namn som inneheld ein del parametrar: Lag_namnet (pause i ms) (kombinasjonsmodell). For eksempel «Ramme_1 (100 ms) (bytt ut)». Pause («delay») bestemmer kor lenge laget skal vere synleg. Kombinasjonsmodellen bestemmer korleis overgangen mellom to bilete skal vere. Du kan velja mellom (kombiner) og (bytt ut). |
Over laglista finn du ulike knappar som vert brukte for å bestemma ein del av eigenskapane til det aktive laget, dvs. det laget som er utheva i lista. Eigenskapane er:
Lagmodus bestemmer korleis laget skal blandast med dei andre laga, og kunne kanskje like gjerne ha heitt blandemåte. Du vel modus frå nedtrekkslista. Alle dei ulike modus er nærare omtalte i Del 2, «Lagmodus».
Du bestemmer dekkevna for laget, dvs. kor gjennomsiktig det skal vere, med glidebrytaren. Ei dekkevne på 0 betyr at laget er fullstendig gjennomsiktig, medan ei dekkevne på 100 betyr at laget har full dekkevne og altså er fullstendig ugjennomsiktig. Dette er ikkje det same som lagmasker, som sett gjennomsikt piksel for piksel.
Under laglista finn du eit sett med knappar som vert brukte for å gjera nokre grunnleggjande operasjonar på laglista.
Opprett eit nytt lag
Her kan du oppretta eit nytt lag. Det vert opna eit dialogvindauge som er omtalt i Nytt lag.
Trykk Shift-tasten for å opna eit nytt lag med dei sist brukte innstillingane.
Opprett ei ny laggruppe
Her kan du laga ei ny laggruppe. Det vert laga eit nytt lag der du kan setja eit lag.
Laggrupper er omtalte i Laggrupper.
Løft laget
For kvart klikk på denne knappen vert det aktive laget løfta eitt steg høgare opp i stabelen. Held du samstundes nede Shift-tasten, vert laget løfta heilt til topps.
Senk laget
For kvart klikk på denne knappen vert det aktive laget senka eitt steg nedover i stabelen. Held du samstundes nede Shift-tasten, vert laget senka heilt til botnen.
|
|
Tips |
|---|---|
|
Før du kan flytta botnlaget, kan det vera nødvendig å leggja til ein alfakanal (gjennomsikt). Dette gjer du ved å høgreklikka på bakgrunnslaget og velja Legg til alfakanal frå menyen som dukkar opp. |
Dupliser laga
Her kan du oppretter ein kopi av dei merkte laga. Kopiane får same namnet som originalen med «Kopi av» framføre.
Flett lag
Forankre laget
Før GIMP-2.10.18 var denne knappen permanent for forankring. No kan han brukast for forankring berre når det vert oppretta eit flytande lag (det forankrar det flytande laget til det laget som var det gjeldande). Elles er det eit -ikon
med mange bruksområde:
Flett saman desse laga med det første synlege lage under det.
Trykk Shift-tasten: flett laga i laggruppa saman til eitt normallag.
Trykk Ctrl: flett synlege lag til eitt lag.
Trykk Shift+Ctrl: flett alle synlege lag med sist brukte verdiar.
Legg maske til laga
Legg maske til dei valde laga.
Vel laga etter mønster
Vel laga etter mønster og lagra lagsettet.
Gjer at du kan gruppera lag og utføra handlingar på meir enn eitt lag av gongen, t.d. med flytteverktøyet.
Slett laga
Her kan du sletta dei aktive laga.
Du kan finne fleire funksjonar for lagstorleik i lagmenyen som kjem fram når du høgreklikkar i lagdialogvindauget. Du finn dei også i undermenyen i hovudmenyen.
Du finn funksjonar for lagfletting i hovudmenyen for biletet.
Dersom du held nede museknappen over miniatyren av laget i lagmenyen, vert visinga av miniatyren større, og du kan flytta laget dit du ønskjer.
Du kan sleppe laget ned på ein annan plass i lista.
Du kan også sleppe laget ned i verktøykassa for å opprette eit nytt bilete av berre dette laget.
Endeleg kan du sleppe laget ned i eit anna bilete. Laget vert lagt inn i laglista over dei som er der frå før.
Du får opp ein sprettoppmeny for lagdialogvindauget ved å høgreklikka i dialogvindauget for lag eller ved å opna frå fanemenyen.
Dei fleste oppføringane i denne menyen er dokumentert ovanfor eller andre stader:
Med unatak for Breidd, Høgd og Fyll med er dette dialogvindauget det same som dialogvindauget Nytt lag. Difor refererer vi til dette dialogvindauget for informasjon om lagattributta.
Sjå Bland mellomrom i dialogvindauget for nytt lag.
Sjå Samansett plass i dialogvindauget for nytt lag.
Sjå Samansett modus i dialogvindauget for nytt lag.
Sjå dokumentasjonen for Fargetagg i dialogvindauget for nytt lag.
Desse kommandoane er forklarte ovanfor, sjå lagkarakteristikkane.
Sjå dokumentasjonen for menykommandoen Ny frå synlege.
Sjå dokumentasjonen for menykommandoen Storleik på laggrensene….
Sjå dokumentasjonen for menykommandoen Laget til biletstorleik.
Sjå dokumentasjonen for menykommandoen Skaler laget….
Sjå dokumentasjonen for Undermennyen for lagmaske for desse komandoane.
Berre ein av desse vil vera tilgjengeleg. Viss det gjeldande laget ikkje har alfaknal, kan du leggja til ein. Viss laget har alfakanal, kan du fjerna han.
Denne kommandoen slår saman alle synlege lag til eitt lag.
Denne kommandoen slår saman alle synlege lag til eitt lag og fjernar gjennomsikt.
I kvart lag kan du leggja til ei maske som styrer gjennomsikta for pikslane i biletlaget. Ei slik maske vert kalla ei lagmaske, og har same storleik og mengde pikslar som laget ho er knytt til. Kvar piksel i maska er kopla saman med tilsvarande piksel i laget. Maska er eit sett med pikslar i gråtoner. Pikslane med verdi 0 er svarte og gjev full gjennomsikt til den pikselen det er kopla saman med i laget. Ein piksel med maksimal verdi (anten 1,0 eller 255) er kvit, og gjer at den tilsvarande pikselen i laget ikkje har gjennomsikt i det heile. Pikselen har full dekkevne.
Du kan oppretta ei lagmaske ved å høgreklikka på laget for å få fram sprettoppmenyen, og deretter klikka på Legg til lagmaske… i menyen. Det vil då dukka opp eit dialogvindauge der du kan bestemma innhaldet i maska:
Kvit (Heilt ugjennomsiktig): Maska er kvit i lagdialogvindauget, noko som gjer alle pikslane i laget synlege i biletvindauget. Fargar du maska svart, vert alle pikslane i laget gjennomsiktige, altså usynlege.
Svart (Heilt gjennomsiktig): Maska er svart i lagdialogvindauget, noko som gjer alle pikslane i laget usynlege i biletvindauget. Fargar du maska kvit, vert alle pikslane i laget ugjennomsiktige, altså synlege.
Alfakanalen til laget: Maska vert sett opp i høve til innhaldet i kanalen sin alfakanal.
Overfør alfakanalen for laget: Gjer det same som føregåande, men alfakanalen vert sett til full dekkevne, altså ugjennomsiktig.
Utval : Maska vert sett opp i høve til pikselverdiane i det gjeldande utvalet.
Gråskalakopi av laget: Maska vert sett opp i høve til gråtonerepresentasjonen av pikselverdiane i laget.
Kanal: Lagmaska vert sett opp med ei utvalsmaske du har laga tidlegare og lagra i kanaldialogvindauget.
Inverter maska: Avkryssingsboksen gjev deg høve til å invertera verdiane: svart vert til kvitt og kvitt til svart.
Når maska er laga, finn du ho som ein miniatyr ved sida av miniatyren av laget. Du kan velja laget eller maska ved å klika på ein av miniatyrane. Det aktive elementet har ei kvit ramme, som ikkje er synleg når du har ei kvit maske.
Når du arbeidar med masker, er det ein god idé å halda Lagdialogvindauget synleg, fordi det er uråd å sjå på lerretet om laget eller maska er i bruk.
Å trykkja Alt (eller Ctrl+Alt og klikka på miniatyrbiletet for lagmaska) svarar til kommandoen Vis lagmaske: lagmaskeramma vert grøn. Viss du trykkjer Ctrl er ramma raud og resultatet svarar til kommandoen Slå av lagmaske. Gjenta den siste operasjonen for å gå tilbake til normal vising. Desse alternativa er for å gjera arbeidet makelegare.
Figur 15.5. Eit lag med lagmaske
Dette biletet har eit bakgrunnslag med ein blomst. Over dette eit einsfarga, blått lag med ei kvit lagmaske. Den kvite lagmaska gjer at det blå laget er fullstendig ugjennomsiktig. Bare det blå laget er synleg i biletvindauget.
Figur 15.6. Å male på lagmaska
Det er teikna med svart på den aktive lagmaska. Sidan svart gjer laget gjennomsiktig, er det underliggjande laget synleg der det er teikna.
